بازارهای مالی چیست؟
بازارهای مالی، همانطور که از نامشان پیداست نوعی بازار هستند که راهی برای خرید و فروش دارایی‌هایی مانند اوراق قرضه ، سهام ، ارز خارجی و مشتقات فراهم می‌کنند. اغلب، آنها با نام‌های مختلفی از جمله “وال استریت” و “بازار سرمایه” خوانده می‌شوند، اما همه آنها هنوز به معنای یک چیز هستند. به زبان ساده، کسب و کارها و سرمایه گذاران می توانند به بازارهای مالی مراجعه کنند تا برای رشد کسب و کار خود و کسب درآمد بیشتر پول بیشتری بدست آورند .
برای بیان واضح تر، اجازه دهید بانکی را تصور کنیم که در آن فردی یک حساب پس انداز دارد. بانک می تواند از پول خود و سایر سپرده گذاران برای وام دادن به افراد و موسسات دیگر استفاده کند و کارمزد سود دریافت کند.
خود سپرده گذاران نیز از طریق سودی که به آن پرداخت می شود، درآمد کسب می کنند و شاهد رشد پول خود هستند. بنابراین، بانک به عنوان یک بازار مالی عمل می کند که هم برای سپرده گذاران و هم برای بدهکاران سود می برد.
فعالان بازارها که بیشتر در قالب خریدارها و فروشنده‌ها شناخته می‌شوند، به راحتی می‌توانند سرمایه‌های خود را در این بازارها به گردش درآورده و روی دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند ، به عبارتی بازارهای مالی این امکان را فراهم می‌کنند تا پول از سمت سرمایه‌دارها به کسبوکارها جریان پیدا کند. به این ترتیب، بعد از گذشت چند ماه یا چند سال، کسبوکارها رونق گرفته و دارایی سرمایه‌گذارها نیز افزایش می‌یابد. فراموش نکنیم که بازار بورس تنها یک نمونه از انواع بازار مالی بوده و خریدارها و فروشنده‌ها می‌توانند در تمام بازارهای مالی مثل اوراق قرضه، ارز رایج کشورها، مشتقات و غیره فعالیت کنند ، این نکته را باید در نظر داشته باشیم که قیمت سهام یا سایر دارایی‌هایی که در یک بازار مالی خرید و فروش می‌شود، الزاماً نشان‌دهنده‌ی ارزش واقعی آن دارایی نیست و می‌تواند متفاوت باشد.
به علت وجود گردش مالی و حجم بالای سرمایه‌ها در بازارهای مالی ، هر کشور قوانین مشخص و نسبتاً سخت‌گیرانه‌ای در مورد بازاراهای مالی وضع کرده است. سازمان‌های اجراکننده‌ی این پلتفرم‌ها موظف به ارائه‌ی گزارش‌های دوره‌ای منظم و رعایت استانداردهای تعریف‌شده هستند. در صورت مشاهده‌ی هرگونه تخطی از قوانین توسط شرکت‌ها، سرمایه‌گذارها، بروکرها، بانک‌ها، موسسات مالی و غیره، جریمه‌ها و محدودیت‌های سنگینی اعمال می‌شود.
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی بسیار زیادی وجود دارد و هر کشور حداقل یکی از آنها را در خود جای داده است، اگرچه اندازه آنها متفاوت است. برخی کوچک هستند در حالی که برخی دیگر در سطح بین المللی شناخته شده هستند، مانند بورس نیویورک (NYSE) که روزانه تریلیون ها دلار معامله می کند. در اینجا برخی از انواع بازارهای مالی آورده شده است.
1. بازار سهام
بازار سهام سهام شرکت های سهامی عام را معامله می کند. هر سهم با قیمتی همراه است و سرمایه‌گذاران زمانی که در بازار عملکرد خوبی داشته باشند، از سهام کسب درآمد می‌کنند. خرید سهام آسان است. چالش واقعی در انتخاب سهام مناسب است که برای سرمایه گذار درآمد کسب کند.
شاخص های مختلفی وجود دارد که سرمایه گذاران می توانند از آنها برای نظارت بر عملکرد بازار سهام استفاده کنند، مانند میانگین صنعتی داوجونز (DJIA) و S&P 500. زمانی که سهام با قیمت ارزان تر خریداری می شوند و با قیمت بالاتر فروخته می شوند، سرمایه گذار از فروش درآمد کسب می کند.
2. بازار اوراق قرضه
بازار اوراق قرضه فرصت هایی را برای شرکت ها و دولت فراهم می کند تا پولی را برای تامین مالی یک پروژه یا سرمایه گذاری تضمین کنند. در بازار اوراق قرضه، سرمایه گذاران اوراق قرضه یک شرکت را می خرند و شرکت مبلغ اوراق را در یک دوره توافق شده به اضافه بهره برمی گرداند.
3. بازار کالا
بازار کالا جایی است که تاجران و سرمایه گذاران منابع طبیعی یا کالاهایی مانند ذرت، روغن، گوشت و طلا را خریداری و می فروشند. بازار خاصی برای چنین منابعی ایجاد می شود زیرا قیمت آنها غیرقابل پیش بینی است. یک بازار آتی کالا وجود دارد که در آن قیمت اقلامی که قرار است در زمان معینی در آینده تحویل شوند، از قبل شناسایی و مهر و موم شده است.
4. بازار مشتقه
چنین بازاری شامل مشتقات یا قراردادهایی است که ارزش آنها بر اساس ارزش بازار دارایی مورد معامله است. معاملات آتی ذکر شده در بالا در بازار کالا نمونه ای از اوراق مشتقه است ، مانند بازار فارکس و رمز ارز .
فارکس چیست ؟
بازار ارز (همچنین به عنوان فارکس یا FX شناخته می شود) یک بازار جهانی برای مبادله ارزهای ملی است. به دلیل گستردگی تجارت، بازرگانی و مالی در سرتاسر جهان، بازارهای فارکس بزرگترین و نقدشونده ترین بازارهای دارایی در جهان هستند. ارزها در برابر یکدیگر به صورت جفت نرخ مبادله معامله می شوند مثلا دلار در برابر یورو . مثلا اگر در ایالات متحده زندگی می‌کنید و می‌خواهید از فرانسه پنیر بخرید، شما یا شرکتی که از آن پنیر می‌خرید باید پول پنیر را به یورو (یورو) به فرانسوی‌ها بپردازید. این بدان معناست که واردکننده آمریکایی باید ارزش معادل دلار آمریکا (USD) را به یورو مبادله کند.
بازار فارکس 24 ساعته ، پنج روز و نیم هفته باز است و ارزها در سراسر جهان در مراکز مالی مهم فرانکفورت، هنگ کنگ، لندن، نیویورک، پاریس، سنگاپور، سیدنی، توکیو و زوریخ در سراسر جهان معامله می شوند. تقریبا در هر منطقه زمانی این بدان معناست که وقتی روز معاملاتی ایالات متحده به پایان می رسد، بازار فارکس دوباره در توکیو و هنگ کنگ آغاز می شود. به این ترتیب، بازار فارکس می‌تواند در هر زمان بسیار فعال باشد و قیمت‌ها دائما در حال تغییر باشند.
بازار رمزارزها (Cryptocurreny Market)
دنیای تکنولوژی در ده سال گذشته شاهد تولد و رشد قابل توجه فناوری غیرمتمرکز و بلاک چین بوده است . از بلاک چین برای پیاده سازی ارزهای رمز نگاری شده استفاده می شود که می توان به بین کوین و اتریوم اشاره نمود . در حال حاضر بیش از هجده هزار پروژه‌ی مختلف در این حوزه وجود دارد و کوین یا همان دارایی دیجیتال مربوط به هر پروژه، در صرافی‌های مختلف خرید و فروش شده که بازار رمزارزها را تشکیل می‌دهند.صرافی ارز دیجیتال (Crypto Exchange) به عنوان یک واسطه، پلتفرمی برای معامله‌گرها ایجاد می‌کند تا به راحتی بتوانند انواع رمزارزها را به هم و یا به پول فیات یا همان پول رایج کشورها تبدیل کنند.
ارزهای دیجیتال ماهیت فیزیکی ندارند و فقط در کیف پول‌های دیجیتال روی بلاک چین ذخیره می‌شود. از طرفی بیشتر مبادلات این حوزه در صرافی‌های متمرکز صورت می‌گیرد. یعنی صرافی‌ها، سرمایه‌ی کاربرها را کیف پول مخصوص خود نگهداری می‌کنند . بجز صرافی های متمرکز نوع دیگری از صرافی‌ها با عنوان «صرافی غیرمتمرکز» «DEX» وجود دارد که در آنها امکان مبادله‌ی «همتا به همتا» (P2P) و بدون دخالت سیستم مرکزی مهیا شده است. این صرافی‌ها با استفاده از ابزاری به نام «بازارساز خودکار» (AMM) قادرند به کمک مفهوم «استخرهای نقدینگی»، فضایی برای معامله‌ی بی‌واسطه‌ی رمزارزهای مختلف ایجاد کنند. همچنین انواع قراردادهای اختیار معامله و فیوچرز نیز در صرافی‌های بزرگ ارز دیجیتال ارائه می‌شود.
نقش بازارها
نقش بازارهای مالی در موفقیت و قدرت یک اقتصاد را نمی توان دست کم گرفت. در اینجا چهار کارکرد مهم بازارهای مالی آورده شده است:
1. پس انداز را در بازار پرسودتر قرار می دهد
همانطور که در مثال بالا ذکر شد، یک حساب پس انداز که دارای پول است نباید فقط اجازه دهد آن پول در خزانه بماند. بنابراین، بازارهای مالی مانند بانک‌ها آن را به روی افراد و شرکت‌هایی که به وام مسکن، وام دانشجویی یا وام تجاری نیاز دارند، باز می‌کنند.
2. قیمت اوراق بهادار را تعیین می کند
هدف سرمایه گذاران کسب سود از اوراق بهادارشان است. اما برخلاف کالاها و خدماتی که قیمت آنها را قانون عرضه و تقاضا تعیین می کند، قیمت اوراق بهادار توسط بازارهای مالی تعیین می شود.
3. نقد شوندگی سریع دارایی های مالی
خریداران و فروشندگان می توانند تصمیم بگیرند که اوراق بهادار خود را در هر زمان معامله کنند. آنها می توانند از بازارهای مالی برای فروش اوراق بهادار خود استفاده کنند یا هر طور که می خواهند سرمایه گذاری کنند.
4. هزینه معاملات را کاهش می دهد
در بازارهای مالی، انواع مختلفی از اطلاعات مربوط به اوراق بهادار را می توان بدون نیاز به هزینه به دست آورد.
اهمیت بازارهای مالی
بازارهای مالی مزایای زیادی را دارند ، از جمله موارد زیر:
بازارهای مالی مکانی را فراهم می کنند که شرکت کنندگانی مانند سرمایه گذاران ، صرف نظر از اندازه آنها، با رفتار منصفانه و مناسب روبرو خواهند شد و بین افراد و شرکت ها تمایزی وجود نداشته باشد .
بازارهای مالی به افراد، شرکت ها و سازمان های دولتی امکان دسترسی به سرمایه را می دهند.
بازارهای مالی به دلیل فرصت های شغلی زیادی که ارائه می دهد، به کاهش نرخ بیکاری کمک می کند .
